Sırt Fıtıkları Nedir?
Torasik disk hernisi, torasik omurgadaki (sırtın orta kısmı) intervertebral diskin fıtıklaşması veya yırtılması ve yakınındaki sinir köklerine veya omuriliğe baskı yapması durumudur. Torasik omurga, 12 omurdan (T1-T12) oluşur ve göreceli olarak sert ve sınırlı hareket aralığı nedeniyle servikal ve lomber bölgelere kıyasla daha az etkilenir. Ancak, herniasyon meydana geldiğinde, bu bölgedeki dar omurilik kanalı nedeniyle önemli nörolojik semptomlara yol açabilir.
Sırt Fıtıkları Nasıl Oluşur?
Torasik disk hernisinin nedenleri multifaktöriyel olabilir ve şunları içerebilir:
Dejeneratif Disk Hastalığı: İntervertebral disklerin yaşa bağlı aşınma ve yıpranması, disk dehidrasyonu, disk yüksekliğinin kaybı ve herniasyona yatkınlığın artması.
Travma: Düşmeler, motorlu araç kazaları veya spor aktivitelerinden kaynaklanan ani yaralanmalar akut disk hernisine neden olabilir.
Tekrarlayan Stres: Kronik tekrarlayan hareketler veya ağır nesnelerin kaldırılması, disk dejenerasyonuna ve herniasyona katkıda bulunabilir.
Genetik Yatkınlık: Disk hernisi veya dejeneratif disk hastalığı ailesinde öyküsü olan kişilerde risk artabilir.
Kötü Postür: Özellikle otururken veya kaldırırken sürdürülen kötü postür, torasik omurgaya aşırı stres uygulayarak disk hernisine yol açabilir.
Belirtiler
Torasik disk hernisi, herniasyonun boyutuna ve konumuna bağlı olarak çeşitli semptomlara neden olabilir, bunlar şunları içerir:
Orta Sırt Ağrısı: Torasik bölgede lokalize ağrı.
Yayılan Ağrı: Göğüs veya karın çevresine yayılan ağrı, bazen kardiyak veya gastrointestinal sorunlarla karıştırılabilir.
Uyuşma ve Karıncalanma: Göğüs, karın veya üst sırt bölgesinde duyusal değişiklikler.
Zayıflık: Alt ekstremitelerde kas zayıflığı, yürüyüş ve dengeyi etkileyebilir.
Miyelopati: Ciddi vakalarda omurilik kompresyonuna yol açarak yürüme güçlüğü, mesane veya bağırsak kontrol kaybı ve artmış refleksler gibi önemli nörolojik defisitlere neden olabilir.
Tanısal Değerlendirme
Torasik disk hernisinin teşhisi genellikle şunları içerir:
Tıbbi Geçmiş ve Fiziksel Muayene: Semptomların değerlendirilmesi, tıbbi geçmişin incelenmesi ve nörolojik fonksiyonun değerlendirilmesi için fiziksel muayene.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI): Disk hernisinin ve omurilik ile sinir kökleri üzerindeki etkisinin görselleştirilmesi için altın standarttır.
Bilgisayarlı Tomografi (CT) Tarama: MRI kontrendike olduğunda veya detaylı kemik anatomisi değerlendirmesi için kullanılır.
Röntgen: Spinal hizalamayı değerlendirmek ve kırık gibi diğer durumları ekarte etmek için.
Elektromiyografi (EMG) ve Sinir İletim Çalışmaları: Herniasyonun sinir kökleri üzerindeki fonksiyonel etkisini değerlendirmek için.
Ameliyat Dışı Tedaviler
Birçok torasik disk hernisi vakası konservatif tedavilerle yönetilebilir, bunlar şunları içerir:
İlaçlar:
Ağrı Kesiciler: NSAID'ler, asetaminofen veya şiddetli ağrı için opioidler.
Kas Gevşeticiler: Kas spazmlarını hafifletmek için.
Sinir Ağrısı İlaçları: Nöropatik ağrı için gabapentin veya pregabalin.
Fizik Tedavi: Sırt kaslarını güçlendirmek, esnekliği artırmak ve ağrıyı azaltmak için egzersiz programları.
Aktivite Değişikliği: Semptomları kötüleştiren aktivitelerden kaçınma ve ergonomik düzenlemeler.
Epidural Steroid Enjeksiyonları: Etkilenen sinir kökleri etrafındaki iltihabı ve ağrıyı azaltmak için.
Isı ve Soğuk Tedavisi: Kas gerginliğini ve ağrıyı hafifletmek için.
Cerrahi Tedavi
Ciddi veya kalıcı semptomlar, nörolojik defisitler veya miyelopati durumlarında cerrahi müdahale gerekli olabilir. Cerrahi seçenekler şunları içerir:
Diskektomi: Omuriliği veya sinir köklerini dekomprese etmek için herniye olmuş diskin bir kısmının çıkarılması.
Laminektomi: Herniye olmuş diske erişmek ve dekompresyon sağlamak için omurun bir kısmının (lamina) çıkarılması.
Füzyon Cerrahisi: Uzun vadeli stabilite sağlamak için diskektomi veya laminektomi ile birlikte etkilenen omurların birbirine kaynaştırılması.
Minimal İnvaziv Teknikler: İyileşme süresini ve cerrahi riskleri azaltmak için endoskopik veya mikroskobik prosedürler.
Ameliyat Sonrası Bakım
Ameliyat sonrası bakım, iyileşme için çok önemlidir ve şunları içerir:
Rehabilitasyon: Gücü, esnekliği ve fonksiyonu geri kazandırmak için fizik tedavi.
Ağrı Yönetimi: Ameliyat sonrası ağrıyı yönetmek için ilaçlar ve teknikler.
Düzenli Takip: Komplikasyonlar veya nüks izlemek için klinik değerlendirmeler ve görüntüleme çalışmaları.
Sonuç
Torasik disk hernisi, servikal veya lomber hernilerden daha az yaygın olmasına rağmen, önemli ağrılara ve nörolojik defisitlere neden olabilir. Patoloji, etiyoloji ve tedavi seçeneklerinin anlaşılması etkili yönetim için esastır. Konservatif tedaviler birçok hasta için rahatlama sağlayabilirken, ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Doğru tanı, bireyselleştirilmiş tedavi planları ve uygun ameliyat sonrası bakım içeren kapsamlı bir yaklaşım, torasik disk hernisi olan hastalar için en iyi sonuçları elde etmek için kritiktir.